سهم نیروگاه‌های خورشیدی کوچک مقیاس در جهان رو به رشد است؛ به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۸، ۴۳ درصد از پنل‌های جدید نصب شده در ساختمان‌های مسکونی و تجاری بودند. این رقم در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به ترتیب ۳۲ و ۳۷ درصد بود. کشورهایی مانند چین، هلند و استرالیا در این زمینه پیشرو هستند. چین تنها در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ رکورد ۳۶ گیگاوات برق خورشیدی پشت‌بامی را ثبت کرد. در منطقه نیز ترکیه، پاکستان و هند رشد چشمگیری دارند.
هزینه‌ها و چالش‌های اجرایی
بر اساس اعلام ساتبا، هزینه احداث هر مگاوات نیروگاه خورشیدی بین ۳۰ تا ۳۵ میلیارد تومان است. با احتساب این رقم، راه‌اندازی یک نیروگاه ۵ کیلوواتی به ۱۵۰ تا ۱۷۵ میلیون تومان سرمایه نیاز دارد. این هزینه بسته به نوع پنل، طراحی و پیمانکار متغیر است.
از نظر فنی، برای هر کیلووات برق تولیدی، حدود ۱۰ تا ۱۵ متر مربع فضا لازم است. بنابراین یک نیروگاه ۵ کیلوواتی به ۵۰ تا ۷۵ متر مربع سطح بام نیاز دارد. البته امکان نصب در فضای کمتر نیز وجود دارد، اما این اعداد با در نظر گرفتن ملاحظات ایمنی ارائه شده‌اند.
بازگشت سرمایه و سودآوری
بازگشت سرمایه (ROI) یکی از کلیدی‌ترین فاکتورها برای سرمایه‌گذاران خانگی است. مطالعات نشان می‌دهد دوره بازگشت سرمایه در نیروگاه‌های خورشیدی معمولاً بین ۵ تا ۸ سال است. این مدت شدیداً به هزینه‌های اولیه، تعرفه خرید برق مازاد توسط دولت و عملکرد سیستم وابسته است. پاسخ به سوالاتی مانند قیمت خرید برق مازاد و درآمد خانوارها، نیازمند اعلام جزئیات بیشتر توسط وزارت نیرو پس از نهایی‌سازی مدل‌هاست.
چشم‌انداز
آیندهاجرای این طرح می‌تواند گامی بلند در خودتأمینی انرژی خانگی و افزایش سهم انرژی‌های پاک در سبد ملی باشد.
